adminZawiść między kobietami to temat złożony i wielowymiarowy, często pomijany lub trywializowany w debacie publicznej. Tymczasem u swoich podstaw opiera się na głębokich mechanizmach kulturowych, społecznych i psychologicznych.
Kultura rywalizacji i porównywania
W wielu kulturach kobiety od najmłodszych lat uczone są porównywania się z innymi – pod względem wyglądu, zachowania, statusu społecznego, osiągnięć zawodowych czy rodzinnych. Media, reklama i popkultura lansują obraz kobiety idealnej – szczupłej, zadbanej, uśmiechniętej, spełnionej w pracy i w domu. Kobiety czują presję, by sprostać tym wzorcom, co rodzi poczucie niewystarczalności i – często nieuświadomione – uczucie zawiści wobec tych, które „wydają się mieć więcej”.
Społeczna narracja o „niedoborze miejsca” dla kobiet
Kulturowo utrwalone przekonanie, że „na szczycie” jest miejsce tylko dla jednej kobiety, prowadzi do niezdrowej rywalizacji. W polityce, biznesie, czy mediach często faworyzuje się jedną „kobiecą twarz sukcesu”, zamiast promować różnorodność i kolektywny rozwój. Kobiety bywają więc stawiane w pozycji konkurentek, nie sojuszniczek – a sukces jednej może być odbierany jako zagrożenie dla drugiej.
Wzorce patriarchalne i podział ról społecznych
Patriarchalne systemy społeczne przez wieki promowały przekonanie, że kobiety powinny konkurować o względy mężczyzny – jako opiekuna, dostarczyciela zasobów, czy gwaranta statusu społecznego. Ten mechanizm, głęboko zakorzeniony w kulturze, przejawia się do dziś w subtelnych formach, takich jak ocenianie innej kobiety przez pryzmat atrakcyjności, stylu życia czy relacji partnerskich.
Wewnętrzna mizoginia
Wiele kobiet, dorastając w społeczeństwie przesiąkniętym mizoginią, internalizuje negatywne przekonania na temat własnej płci. Uczą się nie ufać innym kobietom, postrzegać je jako mniej kompetentne lub jako zagrożenie. Taka postawa prowadzi do dystansowania się od kobiecej wspólnoty i nieświadomego reprodukowania dyskryminujących postaw.
Brak wzorców kobiecej współpracy
Przez długi czas kobiety miały ograniczony dostęp do przywództwa, mentoringu czy sieci wsparcia. Brak kobiecych role models, które promowałyby współpracę i wspólne działania, sprzyjał powielaniu narracji o samotnej kobiecie sukcesu, która „dotarła na szczyt sama”. Tymczasem mężczyźni znacznie częściej funkcjonują w strukturach wspierających i mentoringowych – co stwarza im lepsze warunki do budowania relacji opartych na solidarności.
Media i narracja „drama pomiędzy kobietami”
Media, zwłaszcza tabloidowe i rozrywkowe, często promują konflikty między kobietami jako element sensacji: „gwiazda A skrytykowała gwiazdę B”, „dwie celebrytki walczą o tego samego mężczyznę”. Tego typu narracje utrwalają stereotyp, że kobiety nie potrafią się wspierać, że są zawistne i kierują się emocjami, a nie racjonalnością. W efekcie społeczeństwo z większą łatwością akceptuje podziały między kobietami niż ich wzajemną lojalność.
Jak przeciwdziałać zawiści i budować siostrzeństwo?
Edukacja i świadomość
Świadome rozpoznawanie szkodliwych wzorców i mówienie o nich głośno to pierwszy krok do zmiany. Warto uczyć młode dziewczyny od najmłodszych lat, że nie muszą konkurować z innymi kobietami – mogą współtworzyć, współdziałać i wzajemnie się wspierać.
Promowanie solidarności kobiet
Tworzenie przestrzeni do współpracy, wymiany doświadczeń i mentoringu między kobietami jest nie tylko potrzebne, ale i fundamentalne. Inicjatywy takie jak kluby biznesowe, fora kobiet, kampanie społeczne czy kręgi wsparcia mają ogromną moc transformacyjną.
Świadoma komunikacja
Zamiast porównywać się i oceniać – warto pytać, inspirować się i dzielić doświadczeniem. Zamiast myśleć: „Czemu ona to ma, a ja nie?”, lepiej zapytać: „Czego mogę się od niej nauczyć?”
Przepracowanie własnych schematów
Warto przyglądać się własnym reakcjom i uczuciom zawiści – nie po to, by się ich wstydzić, lecz by je zrozumieć. Zawiść często wskazuje na niezrealizowane potrzeby lub pragnienia – a ich uświadomienie może być impulsem do rozwoju, a nie destrukcji.
Podsumowanie
Zawiść między kobietami nie jest czymś „naturalnym” – jest skutkiem konkretnych wzorców kulturowych i społecznych. Zmiana tych wzorców wymaga nie tylko pracy jednostkowej, lecz także systemowej.
Jak mówi Ilona Adamska, prezes Fundacji W ZGODZIE ZE SOBĄ: – Siostrzeństwo to idea oparta na solidarności, wsparciu i wzajemnym zrozumieniu między kobietami. Nie jest to wyłącznie koncept akademicki czy feministyczny slogan – to realna strategia, która może pomagać kobietom osiągać sukcesy zawodowe, lepiej radzić sobie z trudnymi momentami życia i budować trwalsze, zdrowsze relacje.
Jednak siostrzeństwo nie zawsze przychodzi łatwo. Jak pokazują badania, aż 61% kobiet przyznaje, że to właśnie kobiety częściej krytykują inne kobiety. Hejt i rywalizacja wynikają często z zazdrości, niezadowolenia z własnego życia czy potrzeby dowartościowania się kosztem innych.
Siostrzeństwo rodzi się z miłości własnej – to właśnie akceptacja siebie pozwala nam otworzyć się na inne kobiety i dostrzegać ich wartość.
– Twoje relacje z innymi kobietami są odzwierciedleniem tego, jak postrzegasz i traktujesz samą siebie. Siostrzeństwo rodzi się z miłości do siebie samej – to właśnie akceptacja, dostrzeganie w sobie dobra, piękna i mądrości pozwalają otworzyć się na obdarzanie miłością innych kobiet. – dodaje Ilona Adamska, pomysłodawczyni kampanii Nie hejtuję-motywuję.
Gdy kobiety budują w sobie poczucie własnej wartości, ich relacje stają się autentyczne, wolne od rywalizacji i hejtu. Siostrzeństwo nie oznacza braku różnic, ale szacunek dla nich i umiejętność czerpania siły ze wspólnoty.
Promowanie siostrzeństwa, solidarności i wspólnego sukcesu powinno być priorytetem każdej organizacji, inicjatywy czy liderki, która chce budować nową jakość relacji międzyludzkich – zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym.
RAPORT O SIOSTRZEŃSTWIE DO POBRANIA TUTAJ.
