adminWspółczesne organizacje coraz częściej deklarują troskę o dobrostan pracowników, kulturę dialogu i odpowiedzialność społeczną. Jednocześnie hejt – rozumiany jako agresja słowna, deprecjonowanie, poniżanie czy ośmieszanie – nadal funkcjonuje nie tylko w przestrzeni internetowej, ale również w środowisku zawodowym. Niejednokrotnie przybiera on formę „żartów”, „konstruktywnej krytyki” lub nieformalnych komentarzy, które w rzeczywistości prowadzą do poważnych konsekwencji psychicznych, społecznych i biznesowych.
Badania przeprowadzone w ramach ogólnopolskiej kampanii społecznej NIE HEJTUJĘ – MOTYWUJĘ jednoznacznie pokazują, że hejt nie jest zjawiskiem neutralnym ani chwilowym. Jego skutki są głębokie, długofalowe i dotykają zarówno kobiet, jak i mężczyzn – choć w odmienny sposób.
Hejt a zdrowie psychiczne kobiet – cichy kryzys w organizacjach
Choć hejt często bywa bagatelizowany jako „problem internetu”, jego wpływ na zdrowie psychiczne kobiet jest alarmujący. Wyniki badań kampanii NIE HEJTUJĘ – MOTYWUJĘ pokazują, że:
- 67% kobiet doświadcza znaczącego spadku samooceny,
- 51% kobiet zmaga się z depresją lub myślami samobójczymi,
- 34% kobiet cierpi na zaburzenia lękowe,
- 20% kobiet rezygnuje z aktywności społecznej lub zawodowej,
- 15% kobiet rozwija zaburzenia odżywiania w następstwie hejtu.
Najczęściej krytyka dotyczy wyglądu (70% przypadków), wieku (21%) oraz inteligencji (15%). Takie komentarze – również te pojawiające się w środowisku pracy – nie są jedynie niegrzeczną opinią. Pozostawiają trwałe ślady w psychice, wpływają na poczucie własnej wartości, zaangażowanie zawodowe oraz decyzje dotyczące dalszej kariery.
W praktyce oznacza to realne straty dla organizacji: wypalenie zawodowe, absencje, spadek efektywności, rezygnacje z awansów, a niekiedy całkowite wycofanie się z rynku pracy.
Skąd bierze się hejt – także w firmach?
Analiza zjawiska hejtu wobec kobiet wskazuje na trzy główne źródła:
- Zazdrość (36%) – sukcesy zawodowe, widoczność, kompetencje czy pozycja kobiet bywają impulsem do agresji słownej,
- Niezadowolenie z własnego życia (28%) – frustracja i brak umiejętności radzenia sobie z emocjami przenoszone są na innych,
- Chęć dowartościowania się (27%) – deprecjonowanie innych staje się mechanizmem podnoszenia własnej wartości.
Internet, dając anonimowość i poczucie bezkarności, potęguje te mechanizmy. Agresja słowna staje się łatwiejsza, a jednocześnie bardziej dotkliwa dla ofiar.
Te same mechanizmy funkcjonują również w organizacjach, szczególnie tam, gdzie brakuje jasnych standardów komunikacji i odpowiedzialnego przywództwa.
Hejt wśród mężczyzn – problem mniej widoczny, ale równie realny
Badania pokazują, że mężczyźni dwukrotnie częściej przyznają się do hejterskich zachowań (16% wobec 8% kobiet). Jednocześnie sami również stają się ofiarami agresji słownej – choć charakter tego hejtu jest odmienny.
Hejt wobec mężczyzn najczęściej dotyczy:
- orientacji seksualnej,
- poglądów politycznych,
- przynależności narodowej, etnicznej lub rasowej,
- w mniejszym stopniu wyglądu fizycznego.
Motywacje mężczyzn-hejterów są częściej związane z:
- poczuciem anonimowości i bezkarności,
- brakiem tolerancji (20%),
- nudą i traktowaniem hejtu jako formy rozrywki (14%).
Co istotne, reakcje mężczyzn na hejt bywają bardziej stonowane – 61% deklaruje złość, 25% obojętność, a część traktuje agresję z rozbawieniem. Nie oznacza to jednak braku konsekwencji. Szczególnie młodzi mężczyźni (18–24 lata) są narażeni na spadek samooceny, poczucie wykluczenia i trudności w relacjach społecznych.
Komunikacja bez hejtu – co to oznacza w praktyce firmowej?
Komunikacja bez hejtu nie polega na unikaniu trudnych tematów ani rezygnacji z krytyki. Jej fundamentem jest szacunek, odpowiedzialność za słowo oraz intencja budowania, a nie niszczenia.
W zdrowej organizacji oznacza to:
- oddzielanie oceny zachowania lub efektu pracy od oceny osoby,
- rezygnację z komentarzy dotyczących wyglądu, wieku, płci, poglądów czy życia prywatnego,
- jasne standardy feedbacku oparte na faktach, nie emocjach,
- reagowanie na hejt – również ten „żartobliwy” czy nieformalny,
- edukację pracowników i liderów w zakresie empatii oraz komunikacji bez przemocy.
Hejt a kultura organizacyjna – realne konsekwencje biznesowe
Organizacje, które tolerują hejt, tracą znacznie więcej niż dobrą atmosferę. Tracą talenty, reputację, lojalność pracowników i wiarygodność jako pracodawcy. Z kolei firmy, które świadomie budują kulturę komunikacji bez hejtu, zyskują zaangażowane zespoły, wyższy poziom zaufania oraz stabilny rozwój.
Hejt, niezależnie od płci ofiary, to problem, który wymaga edukacji, profilaktyki i jednoznacznej reakcji. Promowanie empatii, odpowiedzialności za słowo oraz świadomości konsekwencji hejtu to dziś nie wybór – to obowiązek społeczny i organizacyjny.
Warto zapamiętać
Komunikacja bez hejtu w firmie nie jest chwilowym trendem, lecz koniecznością wynikającą z troski o ludzi i długofalowy sukces organizacji. Dane jasno pokazują, że hejt prowadzi do problemów psychicznych, wycofania zawodowego i społecznego oraz realnych strat – zarówno dla jednostek, jak i całych zespołów.
Budowanie kultury opartej na motywowaniu zamiast hejtowania to inwestycja w zdrowie psychiczne pracowników, odpowiedzialne przywództwo i silną, nowoczesną markę pracodawcy. W świecie pełnym napięć to właśnie szacunek i świadoma komunikacja stają się największą przewagą konkurencyjną.
Ilona Adamska – filozof, etyk, pomysłodawczyni kampanii Nie hejtuję-motywuję. Prezes Fundacji W zgodzie ze sobą Ilony Adamskiej. Motywatorka, autorka książki pt. „Siła pozytywnego nastawienia. Jak skutecznie radzić sobie z hejtem i wzmocnić poczucie własnej wartości”.
***
Raport „Hejt w Internecie. Postawy, opinie oraz różnice w postrzeganiu przez Polki i Polaków” opracowany został przez Instytut Badawczy Maison&Partners pod wodzą prof. Dominiki Maison oraz Ogólnopolski Panel Badawczy Ariadna na zlecenie Fundacji „W zgodzie ze sobą” Ilony Adamskiej. Celem badania było zrozumienie zjawiska hejtu w sieci – tego, kto najczęściej go doświadcza i kto go stosuje. Badanie wykonano metodą CAWI na reprezentatywnej próbie 1050 Polaków w wieku 18+ i miało na celu poznanie społecznych motywacji oraz konsekwencji związanych z hejtem.
